Hekimhanlı Şairler

HEKİMHANLI ŞAİRLER

Güngör Bebek

Yaklaşık bin yıllık Türk yurdu olan Hekimhan, bulunduğu konum itibariye Anadolu’nun her yeri gibi birçok kültüre ve topluluğa geçici veya devamlı olarak ev sahipliği yapmıştır. Bunlar içerisinde Türk devletlerinin, boylarının obalarının apayrı bir yeri vardır. Çünkü bu insanlar daimi olarak kalmışlardır. Bu insanlar yaşarken kültür diye tanımladığımız birçok değerleri üretmişlerdir. Bunların bir kısmı diğer bölgelerle ortaklık gösterirken bir kısmı da sadece bu bölgeye özgüdür.

Değerlerin büyük bir kısmı kayda geçmemiş olup, bunlardan birisi de şiirdir. Bazı türkü, ağıt ve destanları da şiir grubu içinde sayabiliriz.

Yöre halkı Orta Asya’dan aldıkları ozanlık geleneğini de hayatın her alanında sürdürmüştür. Bu kimi zaman düğünlerde ve eğlencelerde türkü, cemlerde deyiş (deme) söyleme, cenazelerde ağıt yakma, olaylar ve durumlar karşısında destan söyleme biçiminde ortaya çıkmaktadır. Nerede ve nasıl dile getirilirse getirilsin bunlar hep sözlü olarak gerçekleştirilmiştir. Sözlü olanları yazılı ve görsel olarak kayıt altına alma Cumhuriyet döneminde çeşitli zamanlarda yapılmıştır. Halkımız, kendi ürettiği esere “benim” diye sahiplenmemiş, daha sonraki kuşaklara da kalıcılığı tamamen insanların hafızasına terk edilmiş, bazıları kaybolup giderken bazıları başkaları veya başka yöreler tarafından sahiplenilmiştir. Bazıları ise sahipleri ya da daha sonraki kuşaklar tarafından kendi eseri olarak seslendirilmiştir. Sözlü olarak ifade etme kaynağı belli olmasa da sözler zamanla değiştirilse de diğer kuşaklara kalıcılık anlamında daha etkili olmuştur. Buna karşın eserlerin hangi kişiye ait olduğu zamanla unutulmaktadır.

Tabii burada en önemli etken binlerce yıl önce bulunan yazının insanlar tarafından okunup yazılmaması ve taşrada bir insanın kendine şair denmesinin ayıplanacağı düşüncesidir. Bu çalışmayı sürdürürken bile günümüzde bu çekinceyi ve diğerleri tarafından küçümsemeyi görmem çok ilginç ve acıdır…

Son zamanlarda okuryazarlığın artması ile insanlar düşüncelerini kâğıda dökmüştür. Böylelikle kalıcılık olmuştur ama burada da bireyselleşme ve yalnızlaşma vardır. Çünkü var olan ürünlerden yakın çevresindekilerin haberi yoksa ve saklamadıysa kaybedilme tehlikesi ile karşı karşıyadır ve de korumasızdır…

Hekimhanlı şairlerle ilgili çalışmalar, “Hekimhan Folkloru ve Hekimhanlı Halk Şairleri” ile “Geçmişten Günümüze Malatya Şairleri” adlı kitaplardır. İlkini Prof. Dr. Osman Kazancı ile Mehmet Yardımcı hazırladı, Hekimhan Belediyesinin desteği ile basıldı (1993). İkincisini Metin Özer ve Hasan Kavruk hazırladı, Malatya Belediyesi'nin desteği ile basıldı (2006).  Ramazan Çiftlikçi ile Kemal Deniz’in hazırladığı “Hekimhanlı Âşık Sadık Baba”, Selim Emiroğlu, Ramazan Çiftlikçi, Kemal Deniz’in hazırladığı “Masal Babası Eflatun Cem Güney” Hekimhan Belediyesi, Hekimhan Kaymakamlığı ve Hasançelebi Belediyesi desteğiyle, Süleyman Özerol’un hazırladığı “Hekimhanlı Ozan Kul Emici” Hasançelebi Belediyesi desteğiyle basıldı. Kendi olanakları ile şiir kitapları bastıranlar da oldu elbette. Şairlerimizin yaşamöykülerini okuduğumuzda bunu görebiliriz.

Bu kitap ile Hekimhanlı tüm şairlere ulaştığım ve onlara yer verdiğim iddiasında değilim. Bu çalışmanın kendi alanında bir ilk sayıldığını, yeni ulaşılan şairleri de daha sonraki baskısında ya da ayrı bir kitap çalışması ile eklemeyi düşünüyorum. 

Bu kitabın hazırlanmasında kaynak ve kişilerle iletişimimi sağlayan herkese teşekkür ederim. Ancak öyle biri var ki onun emeği ödeşilmez; bu insan Süleyman Özerol… Çalışmalarını başta Hüseyin Şahin ile birlikte hazırladığı Arguvan ve Köyleri Eğitim Kültür Vakfı (AKEV) tarafından basılan “Arguvan Türküleri” kitabı ile tanıdık. Malatya Yorum gazetesi ile diğer çeşitli yayın organlarında yayınladığı araştırmalar ve basılmış kitapları ile diğer çalışmalarına da tanık oluyoruz. Kendisi, kendi deyimiyle, “Kaydetmezseniz Kaybedersiniz” ilkesi ile hareket ederek kültürel ürünleri yazılı, sesli, görüntülü olarak kaydedip gelecek kuşaklara, konu ile ilgili program ve akademik çalışmalar yapanlara, öğrencilere ve ilgisi olanlara ulaştırmada büyük bir köprü olma özelliği taşıyor. Kitabın hazırlanmasında daha proje aşamasından itibaren şairlere ve şiirlere ulaşmamda, kitabın düzenlenmesinde ve düzeltisinde büyük katkısı olan Sayın Süleyman Özerol’a ne kadar teşekkür etsem azdır…

Hekimhan, Ocak 2015

“Hekimhanlı Şairler” (Sage Yayınları, Ankara 2015)  Kitabında Yer alan Şairler

1. Abidin KURT 

2. Abidin ŞAHİN 

3. Abdulkadir MUTLU

4. Ahmet KURT 

5. Ahmet ÖZTÜRK 

6. Ahmet Tevfik ARAYICI 

7. Ali AKSÜT 

8. Ali ASLAN 

9. Ali ASLAN 

10. Ali ERTAŞ 

11. Ali KAYA 

12. Altan KORKMAZ 

13. ÂŞIK VELİ 

14. Bahri ÇAVUŞOĞLU 

15. Baki YİĞİT 

16. Bayram GÜLER (Noksani) 

17. BEKİR SITKI 

18. Celal ADIGÜZEL 

19. Cihan YILDIZ 

20. Cuma YILDIRIM 

21. Efgan İĞDİR 

22. Eflatun Cem GÜNEY 

23. Elif ÖZDEMİR (KOÇ) 

24. Ercan ÇATAL 

25. ESİRİ BABA 

26. Galip KARAKUŞ 

27. Gazi ÇALIŞKAN 

28. Gürbüz DEĞİRMENCİOĞLU (GEDİK) 

29. Hafize Avşar GÜRKAN 

30. Hamdi GARİPAĞAOĞLU

31. Hasan AVŞAR 

32. Hasan ÖZEROL 

33. Hüseyin ALİ ŞİRİN

34. Hüseyin BAŞARAN 

35. Hüseyin DEMİR 

36. Hüseyin DEMİRKOL 

37. Hüseyin TOPTAŞ 

38. Hüseyin YENİCELİ

39. İbrahim EMİCİ 

40. İnayet GÖKÇE 

41. İsmet YÜCEL

42. Kemal ATEŞ

43. Kemal DENİZ

44. Kenan ŞAHBUDAK 

45. Mehmet ŞAHİN 

46. Kenan YILDIZ 

47. KÜÇÜK ABİDİN (Gevheri) 

48. Mehmet ÇELİK 

49. Mehmet TÜRKER 

50. Melih YILMAZ 

51. Metin ÖZER

52. Metin ŞAHİN 

53. Mevlüt KILIÇ 

54. Mevlüt KURNAZ 

55. Murtaza AKSÜT 

56. Murtaza ŞİRİN 

57. Mustafa AVCU 

58. Mustafa DEMİRCİ 

59. Mutlu ÖZER

60. Necef GÜLER 

61. Neşet ŞANLI 

62. Ömer ÇETİN 

63. Özkan YÜCEL 

64. Poyraz ŞAHİN 

65. Sebahat KARA 

66. SADIK BABA 

67. Semra KOÇ 

68. Soner MUTLU 

69. Süleyman ÖZEROL 

70. Şeyhamit AKYÜZ 

71. Türkay DEVRAN 

72. Uğur BOZAN 

73. Ünsal DOĞAN 

74. Vahap ALKAN (Âşık Vahap) 

75. Vahap KARADAĞ (Âşık Vahap) 

76. Veli YURTSEVEN 

77. YEMENLİ ABİDİN (Yemenli) 

78. Yılmaz ÖZER 

79. Yılmaz ŞİRİN 

80. Zeki ŞAHİN

81. Zeki YILDIRIM