“Görünüşleri fakir, fakat gönülleri zengin…”

“Görünüşleri fakir, fakat gönülleri zengin…”

2001 yılında Ankara’ya gidişimde Ankara Malatyalılar Derneğinde Abuseyif Dayı ile tanışmıştım. Kendisi aslen Saz köylerinden idi ama Yazıhan’da yaşamış ve Ankara’ya da yıllar önce gelmişti. Ankara’da bulunan derneklerinin 400 kadar üyesi olduğunu söylediğinde oldukça hayret etmiştim. Süreçte uzun süredir dernek başkanlığını sürdüren ve Ankara’da çiçekçilik yapan Haydar Bal ile tanıştım. Derneklerinin etkinliklerine beni davet eder, çalışmaları hakkında bilgi verir, bazı konularda neler yapılması gerektiğini sorar, dolayısıyla bilgi alışverişinde bulunuruz. 2004 yılından buyana süren belgesel hazırlama çalışmalarından da elbette ki haberim var. Yıllar önceki çekimlerinden üç CD’yi bana armağan etmişti.
Haziran ortasından beri köyüm olan Ballıkaya’dayım (Mezirme). Ankara’da olduğu gibi burada da yıllardan beri derlediğim çalışmaları kitap olarak düzenlemeyi, kitap tasarım çalışmalarımı sürdürüyorum. Zaman zaman köyden ve çevreden derleme çalışmaları yapıyorum. 29 Ağustos 2017 günü akşamüzeri yine çalışmalarımı sürdürürken Saz Köyleri Dernek Başkanı Haydar Bal aradı, “Yarın akşam köy belgeselinin gösterimi olacak, katılmanı istiyoruz” dedi. Özel aracım olmadığını, Cuma ya da Pazartesi olsa İğdir’in minibüsü ile Hekimhan’a gelebileceğimi söyledim. Araç göndereceğiz dedi. Ertesi gün öğlen sıralarında araç gönderemeyeceklerini bildirdi. Çok geçmeden yine aradı, Hekimhan Belediye Başkanı Aliseydi Millioğulları ve Başkan Yardımcısı Metin Şahin köye geldiğini, başkanın Malatya’da bir programı olduğunu ve ayrılırken, “Bir isteğiniz var mı dediğini, kendisinin de “Süleyman Hocayı buraya getirtirseniz memnun oluruz” dediğini ve başkanın kabule ettiğini, Metin Şahin’i arayacağını, araç göndereceğini söyledi.
Vayloğ Dede ziyaretine tanıdık gelenler olmuştu, onlara uğradım. Metin Şahin aradı ve aracım bir saatten biraz fazla bir zaman sonra geleceğini söyledi. Araç geldi ve Hekimhan’a gittim. Orada da Metin Şahin ile Köyü olan Karaköceğe gittik. Yıllardır görmediğim Rıza Hanlı ve eşi ile Metin Beyin de ailesini görmüş oldum. Ablasının evine gittiğimizde yaşlı amca ile sohbet ettim. Mezirme’de tanıdığın var mı diye sordum. Kimseyi tanımıyorum dedi. “Divana Abidin’i tanıyor musunuz?” dedim. “Onları kim tanımaz ki” dedi. Karaköcek’te birkaç fotoğraf çektim. Akşam yemeğinden sonra Yukarı Saz’a gittik.
Saat yirmi sıralarında belgeseli hazırlayan Mehmet Ali Bal, ön konuşmasında belgeselin amacını ve nasıl hazırlandığını kısaca anlattı, sonra belgesel gösterimi başladı.

Birinci Belgesel “Geçmişimiz”: Saz köylülerinin (Kokkanlar) geliş yeri olan Baskil’in Bozoğlak köyünden başlayıp bugüne dek geçirdiği evrelerden örnekler verilen belgeselde; coğrafi yapı, yaylacılık, düğün gelenekleri, halk oyunları ve tura, cem töreni ve benzeri konular…
İkinci Belgesel “Kadınlar ve Ağıtlar”: Yaşlı kadınların ağzından geçmiş yaşantı örnekleri ile ağıtlar; tüm Sazlıca kadınlarına adanmış
Üçüncü Belgesel “Yukarı Saz Cem Evi Açılışı ve Birlik Cemi”: Yukarı Saz Cem Evinin, 29 Ekim 2016 tarihinde açılışı yapıldı. Açılışa katılarak haber yaptım. Belgeselinin sonunda; “Zor koşullarda bizleri bugünlere taşıyan analarımızın, babalarımızın, ninelerimizin, dedelerimizin önünde saygı ile eğiliyor ve bu güzel cem evini onlara ithaf ediyoruz” denilmiş.

Yama Dağlarının eteğindeki saz köyleri Aşağı Saz, Yukarı Saz ve Saraylı’dan gelen halkın dikkatli ve sessizce izlediği, zaman zaman duygusallaştığı belgesel gösterimi iki saatten fazla bir zaman sürdü.

Belgeselin Kimliği:

Yapımcı: Mehmet Ali Bal
Yönetmen: Bektaş Altunok
Yardımcı Yönetmen: Mehmet Ali Bal
Kamera: Bektaş Altunok-Mehmet Ali Bal
Danışman: Mehmet Ali Bal
Kurgu: Serhat Mete-Mertcan Koçali
Müzik: Mehmet Eti-Hüseyin Kaya
Belgesel Metinleri: Mehmet Ali Bal-Bektaş Altunok
Çeviri: Mehmet Ali Bal (İkinci Belgeselde kaynak kişiler Kürtçe konuşmakta ve türküler söylemektedir. Çeviri, Türkçe altyazı ile verilmiştir).

Belgesellerde, çekimlerde emeği geçen tüm Sazlıca köylülerine teşekkür edilmiş.
İlk belgeselin sonundaki şu cümle sanıyorum Saz köylülerini en iyi biçimde tanıtıyor…
“Kim bu Sazlılar diye soranlara diyoruz ki; görünüşleri fakir, fakat gönülleri zengin, yetmiş iki millete aynı gözle bakan, bir dilim ekmeğini başkaları ile paylaşan insanlardır.”
Hekimhan Belediye Başkan yardımcısı Metin Şahin ile köyü Karaköceğe dönerken söylediği sözlerin de bunu pekiştirdiğini belirtmek istiyorum; “Fakirliklerine isyan etmeden, mutlu yaşamasını bilen insanlar...”