Kemal Keskin ve Soku dibinde Kuzu
Kemal Keskin ve 'Soku Dibinde Kuzu'
İbrahim Emici-Süleyman Özerol-Kemal Keskin
Plağa okunuş biçimini verelim:
Plak kapağında “Soğu Dibinde Kuzu”, başka kaynaklarda “Sofu Dibinde Kuzu”, “Sohu dibinde Kuzu” biçimlerinde yazılan söz başında “soğu”, “sofu”, “sohu” biçimlerini yazıyorsanız “kuzu”yu da “guzu” biçiminde yazmalısınız. Bu da yetmez; tüm sözlerdeki yerel söyleyişi de yazmalısınız. Bazı söyleyişleri yazılı olarak dile getirmede zorluklarla karşılaşınca iş çıkmaza giriyor elbette…
İbrahim Emici-Süleyman Özerol-Kemal Keskin
Süleyman ÖZEROL
23 Temmuz 2014
günü Hekimhan Belediye Başkanı Ali Seydi Millioğulları’nı makamında ziyaret ettiğimizde
yöremizin sorunlarını dile getirdik. Ziyarette Başkan Millioğulları, Hekimhan
festivali ile ilgili olarak önerilerimi almak istediğini belirtti. Konu ilgili
görüşlerimi açıkladım ve “Yarım yüzyıldan fazla zaman önceden beri Hekimhan
türkülerini ülkemize ve dünyaya duyuran, tanıtan Kemal Keskin en azından bir
onurluk ile ödüllendirilmeli. Bu onurluğun maddi değil manevi değeri yüksek
olacaktır. Danışma kurulu üyesi bulunduğum Halk Ozanları Kültür Derneği üyesi
birçok Hekimhanlı ve Malatyalı ozan, ayrıca Ankara’da birçok Malatyalı sanatçı
var. Bunlar da festivalde davet edilerek sanatlarını icra etmeleri sağlanmalı”
diyerek Hekimhan’ın ünlü sanatçısı Kemal Keskin’in onurlandırılması isteğinde
bulundum.
Hekimhan Ceviz
Maden ve Kültür Festivali Komitesi, daha önce de birçok kez dile getirdiğim
istemi olumlu bularak Kemal Keskin’i onurluk ile ödüllendi. Kemal Keskin’in
onurluğunu Öğretmen Evi Müdürü Cafer Dilek’in elinden aldım. Festival
komitesine teşekkür ederek onurluğu, Halk Ozanları Kültür Derneğinde düzenlenen
bir törenle Kemal Keskin’e sunulacağını belirttim. 20 Aralık 2014 günü
OZAN-DER’in 40. Yıl etkinlikleri çerçevesinde son etkinlik olan Şiir Şöleninde Kemal
Keskin’in onurluğu kendisine sunuldu.
Kemal Keskin,
Hekimhan’ın Hacılar köyündendir. Altmışlı yıllarda Hekimhan ve yöresi türkülerini
plağa okumuş, TRT radyo ve televizyonlarında, etkinliklerde de bağlama ile
çalıp söylemiştir. Dolayısıyla yöre türkülerinin kayıtlara geçmesinde ve
geleceğe aktarılmasında büyük emeği olan bir sanatçıdır. Doksan yaşına yaklaşan
olan sanatçı Ankara’da oturmaktadır. Okuduğu türkülerden bazıları şunlardır:
* Mehrali Bey (Ben Gidiyom)* Bir Güzel Methedem* Bir Can Bir Canı Severse (Havar Havar )* Bir Zaman* Çıktım Dağların Başına* Çıktım Yücesine (Perişan)* Dillo Can,* Dostun Bahçesine Hoyrat Girmiş* Dut Agaci Düzdedir* Dut Yedim Duttu Beni* Engine Ha Engine* Ey Cahil Sofu* Gelin Gelin Gel Oyna* İki Keklik Seke Seke* Kara Koyun Meler* Karamıh Dalını Atmış Kenara* Malatya’nın Kavakları* Oy Oy Sebebim Oy* Ölüm Elinden Elinden* Soku Dibinde Kuzu* Trenin Yolları Demir Değil mi?* Yoncalığın Cılga Yolu
Soku Dibinde
Kuzu
Kemal
Keskin’in 1965 yılında plağa okuduğu “Soku Dibinde Kuzu” * söz
başlı türkü ile ilgili bazı konulara değinmek istiyorum.
Plağa okunuş biçimini verelim:
Soku dibinde
kuzu
Burum burum
boynuzu
Gelin gelin ağlama
Karaları bağlama
Mala damak edip
de
Zengine vermen
kızı
Gelin gelin ağlama
Asker ağam ağlama
Taze kahve pişti
mi
Pişti de yar
içti mi
Gelin gelin ağlama
Karaları bağlama
Sormak ayıp
olmasın
Yar buradan
geçti mi
Gelin gelin ağlama
Karaları bağlama
Asker ağam ağlama
Yılana bak yılana
Yılan dağı
dolana
Gelin gelin ağlama
Karaları bağlama
Allah kerim ağlama
Ben yarimi
kaybettim
Bin altın var
bulana
Gelin gelin ağlama
Karaları bağlama
Peki, ne yapmak
gerekir? Dilbilimciler, halkbilimciler ile görüşüp doğru olan biçimiyle yazmak,
geleceğe yanlış aktarım yapmamak gerekir. Bu yapılamıyorsa, ülkemizdeki genel
söyleyiş özellikleri ile yazıp, yerel söyleyiş (ağız) özelliklerini de
açıklamalarla belirtilmesi gerekir.
Türkü yetmişli,
seksenli ve doksanlı yıllarda pek çok sanatçı tarafından okunmuştur.
Okuyuşlardaki farklılıklar da ayrı bir konu; sözleri ve ezgi değiştirilmiş,
özgünlükten uzaklaştırılmıştır. Bu konu ile ilgili bir okunuş değiştirmelerini
örnekleyelim:
Yılana bak
yılana
Yılan dağı
dolana
Ben yârimi
kaybettim
Bin altın var
bulana
Dağlar oy da oy
Yetim oy da oy
Dere
geliyor dere
Kumunu
sere sere
Al
beni götür dere
Yârin
olduğu yere
Dağlar oy da oy
Yetim oy da oy
Kayfe koydum
pişti mi
Soğudu yar içti
mi
Gurban olam
Arguvan
Yarım ordan
geçti mi
Dörtlükler yer değiştirmiş, bağlantılar değişmiş, Arguvan sözcüğü eklenmiş…
TRT Müzik Dairesi Başkanlığı THM Müdürlüğü tarafından derlendiği ve uzun hava olarak 1022
numara ile repertuvara kaydedildiği belirtilen türkünü altında Kemal
Keskin/Arguvan yazılı.
Oysa Kemal
Keskin’in okuduğu türküler Arguvan yöresine ait olmayıp Alvar, Kangal ve
Divriği yöresi türküleridir. Hüseyin Şahin ile birlikte hazırladığımız “Arguvan
Türküleri” kitabımızda bu konudaki görüşlerimizi dile getirdik ve açıklamalarda
bulunduk. *
Bu konu daha çok yörelerde
benimsenme ile ilgilidir. Ancak, yine de türkülerimizin özünü bozmadan
benimseyip çalıp söylemek daha uygundur.
Yorumlar
Yorum Gönder